به گزارش شمس، چنانچه زلزله‌ای بزرگ در تبریز رخ دهد، منجر به مرگ ۴۰۰ هزار نفر خواهد شد و نباید بی‌تفاوت از کنار زلزله‌های اخیر رد بشویم، چرا که تعداد زیادی از جمعیت مردم تبریز در بافت فرسوده، حاشیه شهر و ساخت و ساز های غیر اصولی زندگی می کنند و اگر زلزله‌ای به بزرگی ۷ ریشتر در تبریز رخ دهد، شاهد فاجعه انسانی خواهیم بود.
امکان وقوع زلزله های بزرگتر از ۷ ریشتر در امتداد شاخه های فرعی گسل تبریز وجود دارد
دکتر رامین الیاس زاده، کارشناس سازمان زمین شناسی مرکز تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار شمس می‌گوید: بخش مرکزی گسل تحت عنوان گسل شمالی تبریز شناخته می‌شود و اگر زلزله‌ای در محدوده شهری گسل شمال تبریز رخ دهد، بخش‌هایی از شمال شهر تبریز را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی یادآور می‌شود: سیستم گسلی تبریز به سه قطعه مرکزی، شمال غربی و جنوب شرقی تقسیم می‌شود که قطعه مرکزی را تحت عنوان گسل شمال تبریز می‌شناسیم و از بستان آباد تا صوفیان ادامه دارد. ادامه جنوب شرقی گسل تبریز در محدوده بستان آباد به سمت شربیان و سراب منحرف شده و شاخه جنوب شرقی را تشکیل می‌دهد. کوه بزقوش در بخش جنوبی سراب نتیجه فعالیت این شاخه فرعی است؛ شاخه جنوب شرقی سیستم گسلی تبریز تحت عنوان گسل جنوب بزقوش شناخته می‌شود و زلزله اخیر میانه و سراب در امتداد آن رخ داده است.
وی ادامه می‌دهد: ادامه شمال‌غربی گسل تبریز در محل صوفیان نیز به سمت تسوج، خوی و سلماس منحرف شده و شاخه شمال غربی را تشکیل می‌دهد. این شاخه فرعی تحت عنوان گسل شمال میشو شناخته می شود که در نتیجه فعالیت آن کوه میشو شکل گرفته است.
امکان رخداد زلزله‌ای بالای ۷ ریشتر در شهر تبریز بعید است
این کارشناس سازمان زمین شناس مرکز تبریز تاکید می‌کند: در کل گسل‌ها به سه نوع راندگی، امتداد لغز و نرمال تقسیم می‌شوند که انرژی آزاد شده در گسل‌های راندگی بیشترین مقدار و انرژی آزاد شده در گسل‌های نرمال کمترین مقدار است. با توجه به اینکه در شاخه‌های فرعی گسل تبریز مولفه راندگی بیشتر است، بنابراین امکان وقوع زلزله‌های بزرگتر از ۷ ریشتر در امتداد شاخه‌های فرعی گسل تبریز وجود دارد. بطور مثال زلزله ۷.۴ ریشتری سال ۱۳۰۹ سلماس مربوط به فعالیت شاخه شمال غربی سیستم گسلی تبریز است اما با توجه به اینکه در قطعه مرکزی سیستم گسلی تبریز یا همان گسل شمال تبریز مولفه امتداد لغزی بیشتر است، بنابراین انرژی آزاد شده بر اثر زلزله کمتر بوده و امکان رخداد زلزله‌ای بالای ۷ ریشتر در شهر تبریز بعید است.
در آینده‌ای نزدیک زلزله بزرگتری در بخش شمال شرقی و شرق میانه پیش بینی می‌شود
وی با بیان اینکه در سیستم های گسلی مثل گسل تبریز، هر زمان تنش در بخش‌های خاصی از آن تمرکز پیدا کرده و زلزله بزرگی را ایجاد می‌کنند، اظهار می‌کند: به طور مثال با مقایسه زلزله‌های پارسال و امسال در امتداد سیستم گسلی تبریزمتوجه می شویم که تنش به سمت جنوب شرقی مهاجرت کرده و در امتداد گسل بزقوش تمرکز پیدا کرده است. بنابراین امکان اینکه در آینده‌ای نزدیک زلزله بزرگتری در بخش شمال شرقی و شرق میانه افتاق بیفتد، دور از انتظار نیست با این حال تا شش ماه آینده امکان وقوع زلزله بزرگتر از ۶ ریشتر خیلی کمتر است.
عکسی از خسارت ناشی زلزله ای مخرب در سال های گذشته تبریز
خطر گسل تبریز در ضلع شمالی شهر نادیده گرفته نشود
فریدون بابایی اقدم ، عضو شورای شهر تبریز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار شمس اظهار می‌کند: وضعیت خطرپذیری تبریز در مقابل بحران های طبیعی چون سیل و زلزله و آتش سوزی انکار ناپذیر است و در بخشی از طرح تفضیلی شهر و طرح جامع، مطالعات طبیعی در خصوص ساخت و سازها بررسی می‌شود.
وی تاکید می‌کند: خطر گسل تبریز در ضلع شمالی شهر در اقدامات توسعه شهری نباید نادیده گرفته شود، ۴۸ هکتار از شمال شرق شهر به عنوان مناطق پر خطر شناسایی شده است که حداقل ۶ هزار نفر در این مناطق شهر زندگی می‌کنند و باید در اسرع وقت قبل از وقوع حادثه‌ای ناگوار، این خانوار ها به مناطقی امن انتقال یابند، این مناطق پرخطر دارای کاربری فضای سبز است.
عضو شورای شهر تبریز خاطرنشان می‌کند: متاسفانه در خصوص مناطق پرخطر تبریز و حاشیه شهر، مصوباتی که در طرح جامع به تصویب رسیده اجرایی نشده و تاکنون این تصمیمات تحقق نیافته است.
وی یادآور می‌شود: در زمان دولت احمدی نژاد، وی وعده داد که ۴۱ هکتار از زمین های دولتی برای ساخت و ساز های اصولی در تبریز تعلق گیرد و جمعیت ساکن در مناطق پرخطر به این مناطق انتقال یابند که متاسفانه نتیجه آن جلسات بی حاصل بوده و تاکنون اجرایی نشده است.
بابایی اقدم می‌گوید: در برخی مناطق که ساخت و ساز های غیر اصولی صورت گرفته همچون خلیل آباد تبریز، ۱۷۰ واحد برای انتقال خانوار ها از سوی شهرداری با بدترین کیفیت احداث شده است که ساکنان نیز از آن ساخت و سازها رضایت چندانی ندارند.
مسئولان مقابله با بحران را به یک مصاحبه بسنده می‌کنند
وی با اشاره به وعده‌های مسئولین در زمان زلزله، تاکید می کند: متاسفانه بعد از وقوع بحران‌هایی چون زلزله برخی مسئولان فقط کار را به مصاحبه کردن بسنده می‌کنند و بعد از مدتی شرایط عادی شده و مقابله با بحران هایی چون زلزله به فراموشی سپرده می شود.
عضو شورای شهر تبریز اعلام می کند: پیشگیری بهتر از درمان است و باید قبل از وقوع هر گونه حادثه ای، مساکن استاندارد در شهر احداث شود و خانوارها از مناطق پرخطر انتقال یابند و اجرای این امر جزو اولویت هاست.
لازم به ذکر است بر اساس مطالعات دیرینه لرزه شناسی انجام گرفته بر روی گسل شمالی تبریز توسط سازمان زمین شناسی در سال ۹۳، همچنین مطالعات مشابه بین سال های ۱۳۸۰ تاکنون و نیز بر پایه زمین لرزه های تاریخی شهر تبریز(کتاب زلزله های تاریخی تبریز نوشته یحیی ذکاء) چنین برآورد می شود دوره بازگشت زمین لرزه های مخرب تبریز با بزرگای بیش از ۶ و نیم بین ۲۳۰ تا ۲۹۰ سال است.
از زمان آخرین زمین لرزه مخرب تبریز در سال ۱۷۸۰ میلادی تاکنون ۲۳۹ سال می گذرد. فاصله بین دو زمین لرزه مخرب اخیر تبریز در سال های ۱۷۲۱ تا ۱۷۸۰، ۵۹ سال بوده است، یعنی گاهی زمان دوره بازگشت بسیار کمتر از چیزی است که انتظار میرود.اطلاعات زمین شناسی و زمین لرزه های تاریخی بیانگر این واقعیت است که فاصله بین دو زمین لرزه مخرب هیچگاه بیش از ۳۰۰ سال نشده است.
انتهای پیام/
- نویسنده : المیرا جلیلی
