گروه سیاسی شمس: کمتر از چهل و هشت ساعت دیگر تا دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی مانده است و کمتر از سه روز دیگر نیز نتیجه چهارکرسی تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس مشخص خواهد شد. در همین راستا به گفت‌وگوی تفصیلی با جعفری آذر نشستیم.
علی جعفری آذر دارای مدرک کارشناسی ارشد حقوق عمومی است که فرمانداری تبریز، مدیرکل ثبت احوال آذربایجان شرقی، معاونت حقوقی و معاونت فرهنگی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان را در سابقه کاری خود دارد. جعفری‌آذر در دور نخست انتخابات موفق به کسب ۶۷ هزار و ۵۵۲ رأی گردیده و پس از روح الله متفکر آزاد و پزشکیان در جایگاه سوم قرار گرفت.
شمس: یکی از اصلی‌ترین سوالات مردم در رابطه با استعفای از فرمانداری تبریز است، چه ضرورتی شما را به سمت کرسی مجلس کشاند؟
جعفری آذر: دغدغههای من مربوط به مسائل فرهنگی، عمرانی، شهری و اجتماعی از سی سال گذشته وجود دارد و حتی در دورانی که مسئولیت چندانی نداشتم با مسئولین دغدغه‌ها را مطرح و حتی مکاتبه می‌کردم، به طور مثال در مجلس هفتم با همین نمایندگانی که اتفاقا امروز نیز نماینده هستند در رابطه با ایجاد صندوق حمایت در دوران حوادث غیرمترقبه پیشنهادی نوشتم که ما هرساله اتفاقی مثل زلزله را مثلا در یک شهر یا یک استان تجربه می‌کنیم و ماه‌ها چادر و بساط برای جمع آوری کمک ایجاد می‌کنیم در حالیکه می‌توانیم صندوقی ایجاد کنیم تا مردم با پرداخت حق بیمه ناچیز در طول سال، هنگام حوادث ناگوار در کمترین زمان به منابع مالی برای رفع مشکلات دسترسی داشته باشند.
در سال ۸۶ و ۸۸ هم بارها با شورای تبریز در خصوص مسائل عمرانی و شهری مکاتبه داشته‌ام و حتی رسانه‌ها هم آنها را چاپ کرده‌اند. حتی در دوره‌ای که در فرمانداری بودم با چالش‌های مختلف تبریز و روستاهای اطراف مواجه شدم و بارها با نمایندگان و مدیران ادارات جلسه برگزار کردیم و حتی وزیر کشور را برای بازدید از حاشیه شهر بردم اما به جایی می‌رسیدم که می‌دیدم این ادارات برخی از مشکلات را یا حل نمی‌کنند و یا نمی‌توانند حل کنند و نیاز مردم رفع نمی‌شد.
مثلا در حوزه یارانه از ده سال قبل اینگونه است که همه دسترسی به آن سامانه در تهران و در اختیار وزارت رفاه است و اگرچه ما در فرمانداری اتاقی برای راهنمایی مردم گذاشته بودیم و خودم هم مسائل را از تهران پیگیر می‌شدم اما باز هم می‌دیدم که اتفاقی رخ نمی‌دهد.
یا در همان مسئله نان چندین دستگاه مسئول بودند و طرحی هم که اجرا شد، ملی و برای کل کشور بود اما من برای هماهنگی دستگاه‌ها و جلوگیری از آسیب‌های این تصمیم ورود کردم و بارها و بارها درباره مشکلات مکاتبه می‌کردم اما می‌دیدم که مشکلات حل نمی‌شود؛ بنابراین چنین موضوعاتی و در کنار آن دیدن مشکل مردم در ادارات و حتی مشکل کارمندان باعث شد که به این باور برسم که در مجلس مفیدتر باشم.
از طرف دیگر رشته تحصیلی من حقوق است و ایراد برخی قوانین را می‌دیدم که هم کیفیت قوانین پایین است و هم این ایرادات باعث می‌شد که در مقام عمل دستگاه‌ها دچار مشکل شوند. بنابراین مجموعه این مسائل و دغدغههای مختلفی که داشتم باعث شد تا احساس کنم که در مجلس بیشتر مفید خواهم بود زیرا هم برخی قوانین نیاز به اصلاح دارند و هم برخی مشکلاتی که در ادارات وجود دارد با دستور و پیگیری قابل حل نبود و باید آن را از طریق دستگاه‌های ملی و مرکزی پیگیری کرد.
شمس: به نظر شما مجلس آن جایگاهی را که گفته می‌شود، دارد و در راس امور است؟
جعفری آذر: مجلس جایگاه بسیار بالایی در قانون اساسی دارد و از نظر جایگاه قانونی واقعا در راس امور است؛ اگرچه رئیس جمهور منتخب مردم است اما باید رای اعتماد وزرایش را از مجلس بگیرد و مجلس می‌تواند این وزرا را مورد سوال و استیضاح قرار دهد و از طرف دیگر بودجه که مهمترین برنامه اداره کشور است، باید در مجلس مصوب شود و مجلس می‌تواند آن را تغییر دهد. مجلس محدودیتی در قانونگذاری ندارد بنابراین اختیارات وسیعی دارد و در بخش نظارتی هم قانون اساسی تحقیق و تفحص را در اختیار مجلس قرار داده است اما اینکه در عمل مجلس چقدر از این ظرفیت و جایگاه استفاده کرده است و در میدان به موقع لوایح را بررسی و تصویب کرده است شاید محل بحث وجود دارد و نیاز باشد که مجلس پرکارتر باشد و آثار مثبت و منفی هر قانون و لایحه را بررسی کند. به طور مثال آیا واگذاری‌ها به بخش خصوصی جواب داده است؟ اگر نتیجه منفی بوده است چرا این اتفاق رخ داده است؟ یکی از دلایلی که مصوبات مجلس از کیفیت خوبی برخوردار نیست، طولانی شدن تصویب یک قانون یا تحقیق و تفحص از مسائل مختلف است.
مجلس باید بازتعریفی از خود داشته باشد تا بازدهی مجلس بالا رود و هم اینکه مجلس باید سرعت خود را افزایش دهد زیرا برخی لوایح در طول عمر چهارساله مجلس هم به جایی نمی‌رسد. یکی از مواردی که می‌تواند مجلس را به آن جایگاه اصلی‌اش برساند، اصلاح آیین نامه داخلی مجلس است؛ متاسفانه آئین نامه مجلس این جازه را به نماینده می‌دهد که در مجلس حاضر باشد اما رای ندهد! به ویژه در قوانین حیاتی این موضوع مشکل خود را نشان می‌دهد یا در خصوص رای ممتنع، گاها روزی وجود دارد که ۷۰ نماینده با وجود حضور در مجلس رای ممتنع داده‌اند که همین موضوع کیفیت مصوبات را زیرسوال می‌برد.
یکی از قوانینی که اتفاق باید تغییر کند در دو مرحله‌ای بودن انتخابات است که کسی از آن دفاع نمی‌کند زیرا مردم یکبار در همان سیستم و بین همان افراد انتخاب می‌کنند و دور دوم مفهومی ندارد. مثل اینکه یک بازی فوتبال داریم و بعد از اتمام داور بگوید از اول بازی تکرار شود. این تکرار جز هزینه داشتن و معطلی چه چیزی دارد؟ سه ماه بخشی از وزارت کشور و جامعه معطل این است که مجلس تکمیل شود در حالیکه این زمان‌ها برای کشور ماه مهم است.
شمس: نظرتان درباره شفافیت آرا چیست؟
جعفری آذر: امروز شفافیت آرا از مرحله مطالبه عبور کرده و من کاملا موافق آن هستم مگر در مسائل امنیتی و یا آرای نمایندگان به یکدیگر که شاید باعث شود الفت و همکاری میان نمایندگان از بین برود اما در خصوص مصوبات قوانین باید این شفافیت وجود داشته باشد و حتی نماینده، پاسخگوی موافقت و مخالفت رای باشد و حتی رای ممتنع هم حذف شود چون رای ممتنع معنی ندارد.
حتی ریز به ریز فعالیت نمایندگان در سایت قرار گیرد چون شما اگر هرروز از رادیو فرهنگ به مصوبات و اتفاقات مجلس گوش دهید تقریبا یک سوم نمایندگان هرروز فعال هستند و نکته نظر و موافقت و مخالفت دارند، بنابراین شفافیت به فعال شدن بخش دیگر مجلس هم کمک می‌کند.
یکی دیگر از دغدغههای دیگر مردم که اتفاقا مطرح هم می‌شود این است که مردم نگران هستند مثلا نماینده اگر جامعه در شرایط سختی قرارگرفت از کشور خارج شود و برود! و به عبارتی تابعیت کشور را داشته باشد. پیشنهاد من این است که این مسئله در قانون انتخابات هم اعمال شود که هر نماینده‌ای که دو تابعیت بودن خود یا اقوام درجه یکش مشخص شود بلافاصله عزل شود تا خیال مردم هم راحت شود که نماینده در شرایط سخت در کنار مردم قرار خواهد بود.
شمس: کدام موضوعات مهم برای استان را در نظر دارید تا در صورت حضور در مجلس پیگیری کنید؟
جعفری آذر: چندین مسئله وجود دارد که هم در استان ما و هم دیگر استان‌ها تبدیل به مشکل شده است که یکی از آنها تنش آبی است لذا یکی از برنامه‌هایی که باید به صورت جدی پیگیر شود تکمیل پروژه‌های موجود مانند تکمیل رینک آبی تبریز است. دیگر مسئله در بخش کشاورزی است که ۸۰ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و اینجا نوین سازی آبیاری و پای کار آوردن مردم با تصویب برخی قوانین است. متاسفانه وضعیت بخش کشاورزی ما چندان خوش نیست به ویژه در حوضه دریاچه ارومیه.
مسئله دیگر بخش انرژی است که نیروگاه ما فرسوده است و میزان سوختی که مصرف می‌کند با راندمان آن برابر نیست که همین موضوع باعث می‌شود هم مصرف برق خانوارها و صنایع با مشکل روبرو شود.
در حوزه راه‌ها و راه آهن با مشکلات زیادی مواجه هستیم که باید زیرساخت‌ها تقویت شود. صنایع آذربایجان‌شرقی نیاز به سرمایه‌گذاری به ویژه در بخش سرمایه‌گذاری دولتی وجود دارد زیرا دولت کاملا از بحث سرمایه‌گذاری در استان ما دست کشیده است.
در هر دو شهرستان اسکو و آذرشهر نیز مشکلاتی وجود دارد مثلا در آذرشهر معدن بزرگ سنگ وجود دارد که نیاز به شهرک سنگ وجود دارد.
در خصوص خود تبریز یکی از مسائل موجود حاشیه نشینی بزرگ تبریز است که نیاز است دستگاه‌های ملی پای کار بیاید. صرفا با حضور شهرداری و ساخت صد واحد در هرده سال یکبار چاره ساز نخواهد بود. یکی از دلایلی که باعث شد من از فرمانداری بیرون بیایم این بود که در آن دوران حداقل چهار جلسه برگزار کردیم اما دیدیم که دستگاه‌ها آن همکاری لازم را ندارند و این موضوع هم در دولت‌های مختلف تکرار شده است.
من پیشنهاد قرارگاه سازندگی مسکن برای حاشیه نشینی را داده بودم که تمام دستگاه‌ها پای کار بیایند و هم به کمک یکدیگر کار را پیش ببرند و هم بر کار یکدیگر نظارت داشته باشند زیرا وضعیت حاشیه نشینی ما به شدت نامناسب است و کم کم طول عمر این حاشیه نشینی به یک قرن می‌رسد و با یک حادثه ناگوار خدایی نکرده فاجعه به بار می‌آورد.
بحث حمل و نقل عمومی، اصلاح نظام اداری که به دلیل برخی قوانین به شدت فشل شده است، رفاه عمومی و حمایت از معیشت مردم از جمله دغدغههای دیگر بنده است.
شمس: متاسفانه برخی بداخلاقی‌های انتخاباتی وجود دارد، نظر شما در این باره چیست؟
جعفری آذر: متاسفانه برخی قوانین ما جامعیت ندارند؛ زمانی اگر شما به یک سوپر مارکت می‌گفتیم مثلا صدهزار تومان از کارت من بکش و پول نقد بده این کار را می‌کردند اما امروز به دلیل مالیات این کار را انجام نمی‌دهد، ما با برخی قوانین حتی راه کمک مردم به یکدیگر را هم بسته‌ایم پس برخی قوانین هم مشکل دارد.
قانون نباید فضایی ایجاد کند که افرادبرای موفقیت خود به دیگران چنگ بزند. بعضا رسیدن به قدرت یا ماندن در قدرت به قدری اهمیت دارد که به هرکاری دست می‌زند و حتی مثلا نحوه غذا خوردن با لباس پوشیدن دیگران را تخریب کند. این راه تخریب را باید قانون و اخلاق ببندد اما متاسفانه هردوی آنها آسیب دیده‌اند.
شمس: فکر می‌کنید مردم باید به تغییر رای دهند؟
وقتی ساختار ما جمهوری اسلامی است از لازمه‌های جمهوریت محدود بودن دوره مسئولیت وجود دارد، این تغییرات را هم در جامعه مردم می‌خواهند و حتی یکی از مطالبات محدود بودن دوره نمایندگی است.
مردم اگر از وضعیت راضی باشند باز هم به این افراد رای بدهند اما اگر وضع موجود مورد قبول نیست باید میدان را برای افرادی که افکار و وعده‌هایی قابل قبول دارند باز شود تا مردم هم به آنها رای دهند، اگرچه من برای همه کاندیداها احترام قائل هستم.
متاسفانه وقتی یکی از نمایندگان ما می‌گوید به تازه به دوران رسیده‌ها رای ندهید این خلاف جمهوریت و مطالبات مردم است. ما وارد گام دوم شده‌ایم که باید تغییر نسلی هم در مسئولیت‌ها و مدیریت‌ها داشته باشیم و انتقال مسئولیت باید به آرامی و با یک نظم درست رخ دهد زیرا اگر انسداد در مجلس، وزرا و سیستم مدیریتی ایجاد کنیم اصلا کادر سازی رخ نمی‌دهد.
متاسفانه مجلس قانون افزایش سن بازنشستگی را تصویب کرده درحالیکه افزایش سن بازنشستگی برخلاف سیاست‌های حمایت از خانواده و محیا کردن شرایط برای ورود جوانان به عرصه مسئولیت است.
