اجتماعی شمس: در راستای اخذ پاسخ سوالات و اطلاع از فعالیت‌های اداره کل انتقال خون، گفت‌وگویی صمیمی و صریح با «مهدی رسولی» مدیرکل انتقال خون آذربایجان‌شرقی داشتیم که به موضوعاتی همچون تشریح شرایط داوطلبان اهدای خون، استخدام‌های رانتی در دوره‌های گذشته، پایگاه‌های انتقال خون سطح استان، کمبود نیروی انسانی و پایگاه‌های سیار انتقال خون پرداخته شده است.
متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
وضعیت ذخیره خون در تبریز مناسب است
شمس: وضعیت ذخایر خون و فرآورده‌های آن در سطح استان و شهرستان تبریز چگونه است؟
رسولی: خوشبختانه در حال حاضر ذخایر خون و فرآورده‌های آن ذخیره مناسبی است و در شرایط قابل قبولی قرار دارد. ما جزو استان‌هایی هستیم که وضعیت بهتری به‌نسبت سایر استان‌ها مثل اصفهان و تهران داریم.
مشهد ۷ مرکز خونگیری دارد و ما ۴ مرکز!/ مراکز اهدای خون همه روزه آماده پذیرش داوطلبان هستند
شمس: چند پایگاه انتقال خون داریم و آدرس و ساعت فعالیت مراکز فعال در تبریز را بفرمایید.
رسولی: در حال حاضر ۴ مرکز و پایگاه خونگیری فعال در سطح استان داریم. مراغه، میانه و دو پایگاه هم در شهر تبریز قرار دارد. تبریز در مقایسه با سایر کلانشهرها مثل اصفهان و شیراز و مشهد تعداد مراکز خونگیری کمتری دارد، در شهر مشهد ۷ مرکز فعال داریم، در حالیکه الآن در شرق تبریز ما هیچ مرکزی نداریم.
پایگاه انتقال خون اهر با وجود اینکه تازه تاسیس و نوپا است هفته‌ای یک روز در روزهای ۵ شنبه فعالیت دارد. پایگاه مرند نیز هفته‌ای یک روز در روزهای یکشنبه فعالیت دارد و پایگاه بناب هم همه روزهای هفته بجز یکشنبه و ۵شنبه فعالیت دارد.
برای سایر شهرستان‌های هم اکیپ‌های سیار اعزام می‌کنیم.
به‌دلیل نیاز روزانه بیماران به خون و فرآورده‌های خونی، مراکز اهدای خون شهر تبریز در تمام روزهای سال، بدون حتی یک روز تعطیلی آماده پذیرش داوطلبان اهدای خون برای نجات جان بیماران هستند.
مرکز آخونی روبروی بیمارستان الغدیر و مرکز خونگیری مسجد کبود روبروی مسجد کبود قرار دارد.
روزهای کاری از ساعت ۷.۳۰ صبح الی ۱۸ همشهریان عزیز داوطلب انتقال خون می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند. در روزهای تعطیل هم از ساعت ۱۰ صبح الی ۱۶ در خدمت همشهریان خواهیم بود.
کمبود نیرو چالش سازمان انتقال خون کشور!
شمس: در گذشته شنیده می‌شد اداره کل انتقال خون کمبود نیرو وجود دارد، آیا طی سال‌های اخیر جبران شده یا همچنان کمبود وجود دارد؟
رسولی: کمبود نیروی انسانی متخصص و کارآزموده از مهمترین چالش‌های پیش روی سازمان است. انتقال خون جزو دستگاه‌های حیاتی استان است و از آن‌جایی که این اداره کل پاسخگوی نیازهای مراکز درمانی و بیمارستان‌های استان است، باید نیروی انسانی و فضای فیزیکی در انتقال خون افزایش یابد تا پاسخگوی هرچه بهتر مراکز درمانی باشیم.
به‌همین منظور برای استخدام سال آینده درخواست جذب ۱۸ نفر را کرده‌ایم، حال باید دید با چه تعداد موافقت می‌کنند.
احتیاج به راه‌اندازی مرکز جدیدی در تبریز داریم/ دست نمایندگان مجلس را می‌فشاریم
شمس: در خصوص حل مشکل فضای فیزیکی و کمبود مرکز خونگیری چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
رسولی: ما در سمت ائل‌گلی یا فهمیده و راهنمایی باید یک مرکز داشته باشیم که بخشی از جمعیت ما را پوشش بدهد، از آقای استاندار و شهردار هم درخواست کرده‌ام و پیگیر هستیم که مساعدت کنند، یا زمینی به ما اختصاص دهند و یا ساختمانی در نظر بگیرند.
دست نمایندگان مجلس را می‌فشاریم و انتظار همراهی و یاری بیش از پیش را داریم.
چند و چون ماجرای استخدام‌های رانتی دوره‌های قبل در اداره کل انتقال خون!
شمس: در دوزه قبل از شما جذب نیرو به‌صورت رانتی داشتیم و همین امر سبب تضییع حق نیروهای متخصص شده بود، رویه جذب در دوره فعلی به چه شکل است؟ آیا قانونمند شده و یا کماکان بر اساس سفارش انجام می‌گیرد؟
رسولی: سال ۱۳۹۲ در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد یک آزمونی گرفته شده بود، آن زمان هم اختیارات به مجموعه استانداری سپرده شده بود، نمی‌دانم اسمش را رانت بگذارم یا نه، سوالات آزمون به شکلی بود که افرادی با رشته‌های غیرمرتبط مثل زیست‌شناسی و میکروبیولوژی وارد مجموعه شدند و افرادی با رشته‌های تخصصی و مرتبط مثل پرستاری و علوم آزمایشگاهی موفق به جذب نشدند!
حدود ۵۰ نفر به این شکل وارد مجموعه شده بودند که بعد استخدام، اکثراً به ادارات دیگر انتقال گرفتند!
برای نیروهای طرحی در زمان کرونا هیچ امتیاز ویژه‌ای برای «استخدام» در نظر گرفته نشد!
شمس: نیروهای طرحی که در زمان شیوع کرونا در بحث انتقال خون حضور داشتند، امتیاز خاصی برای جذب کسب کردند، یا بعد از اتمام دوره طرح، تعدیل شدند؟
رسولی: برای فعالیت نیروهای طرح در زمان کرونا هیچ امتیازی در نظر گرفته نشد، در حالیکه نیروهای طرحی اداره کل انتقال خون امتحان خود را در دوران کرونا پس داده و با ایثارگری تمام به مردم خدمت کرده‌اند.
رشد ۷ درصدی اهدای خون نسبت به سال گذشته
شمس: در ده ماهه امسال تعداد افراد مراجعه کننده برای اهدای خون را بفرمایید؛ چه میزان خون اهدا شده؟
رسولی: طی ده ماهه سال جاری ۹۷ هزار مراجعه داشته‌ایم که ۷۹ هزار و ۳۴ خونگیری انجام شده، این آمار با وجود مشکلاتی که بعضا داشتیم و واحدهای خونگیری ما تعطیل شده بود، به‌نسبت بازه زمانی مشابه سال گذشته ۷.۶۷ درصد افزایش داشته است.
تعطیلی مراکز خونگیری مراغه و آخونی تبریز به‌علت مشکلات ساختمانی!
شمس: علت تعطیلی واحدهای خونگیری پایگاه انتقال خون مراغه چه بود و الآن در چه وضعیتی قرار دارد؟
رسولی: بعد از حادثه متروپل و با دستور دادستان محترم، پایگاه‌های انتقال خون مراغه و آخونی تبریز به دلیل مشکلات استحکام ساختمان و بحث ایمنی تعطیل شد. در مراغه مصرف خون زیاد بود، ۶ یا ۷ بیمارستان را پوشش می‌داد و در زمان تعطیلی مجبور بودیم از تبریز نیاز آنها را تامین کنیم.
الآن خوشبختانه به ساختمان خوب و مورد تایید دیگری منتقل شده است.
شمس: برای رفع نیاز روزانه خون در استان به چند واحد خون نیاز داریم؟
رسولی: به‌طور متوسط روزانه ۲۵۰ واحد خونی نیاز داریم.
آقایان سالانه چهار نوبت می‌توانند خون اهدا کنند، بانوان سه بار
شمس: شرایط داوطلبان برای اهدای خون را توضیح بفرمایید.
رسولی: اهدای خون اهدای زندگی است، اما اهدای خون دارای شرایطی است که بهترین و سالمترین و در عین حال خون سازگار به فرد نیازمند به خون تزریق شود.
از این رو تمام مراکز اهدای خون برای خون دادن شرایطی را در نظر می‌گیرند که بعضی از این شرایط برای حفظ سلامت فرد اهدا کننده و برخی دیگر برای حفظ سلامت گیرنده خون است و همچنین معافیت از اهدای خون ممکن است موقت یا دائم باشد.
ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند: بیماری‌های قلبی – عروقی، بیماری‌های شدید ریوی و آسم، سکته مغزی، دیابت وابسته به انسولین، سابقه ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت B، C، ایدز و تزریق مواد مخدر، به لحاظ حفظ سلامت فرد اهدا کننده یا گیرنده خون اجازه ندارد تا پایان عمر خون اهدا کند.
افراد ۱۸ تا ۶۵ سال دارای شرایط اهدا می‌توانند به مراکز اهدای خون مراجعه و با این اقدام خود به حوزه درمان و سلامت بیماران کمک کنند.
یکی دیگر از این شاخص‌ها وزن است و بر اساس دستورالعمل‌های سازمان انتقال خون ایران وزن داوطلب اهدای خون نباید کمتر از ۵۰ کیلوگرم باشد.
آقایان سالانه چهار نوبت می‌توانند خون اهدا کنند، مشروط بر ینکه از آخرین اهدای خون‌شان حداقل سه ماه گذشته باشد. بانوان هم می‌توانند سالانه سه بار خون اهدا کنند، مشروط بر اینکه از آخرین اهدای خون‌شان حداقل چهار ماه گذشته باشد.
شمس: آماری از اهدای اولی‌های استان دارید؟
رسولی: خوشخبتانه در آمار اهدای اولی‌ها افزایش ۳۲ درصدی به نسبت مدت مشابه سال گذشته داشتیم. در ده ماهه اول سال ۱۴۰۰ تعداد ۹ هزار و ۳۳۱ مورد داشتیم، امسال ۱۲ هزار و ۳۲۹ مورد افزایش پیدا کرده است.
مشارکت ۲ درصدی بانوان/ افزایش ۳۲ درصدی اهداکنندگان بار اولیِ خون در استان
شمس: چند درصد از مراجعه کنندگان برای اهدای خون، بانوان هستند؟
رسولی: از تعداد کل مراجعین تنها ۲ یا ۳ درصد بانوان هستند، البته همین آمار هم به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۱۲.۸۸ درصد افزایش داشته است.
با توجه به رفتار‌های کم خطر بانوان، میزان آلودگی خون آنها کمتر و نیاز به اهدای خون از سوی آنها بیشتر است، بنابراین انتظار داریم تا با فرهنگسازی در این حوزه و آگاهی که به بانوان داده می‌شود میزان مشارکت آنها را در اهدای خون ارتقا دهیم.
متأسفانه یکی از باور‌های غلط در بانوان که عامل اجتناب آنها از اهدای خون است مشکل کم خونی است اما باید توجه داشته باشند که پیش از خونگیری شرح حال و ٱزمایش‌های لازم از افراد اخذ می‌شود و در صورت عدم مشکل کم‌خونی مجاز به اهدا می‌شوند.
مردم مطمئن باشند که کارشناسان ما در مراکز اهدای خون با انجام مصاحبه و معاینات دقیق و اطمینان از سلامت افراد و اینکه اهدای خون هیچ آسیبی به آنها وارد نمی‌کند، هموطنان را برای اهدای خون دعوت می‌کنند.
نیمی از اهداکنندگان خون اهدای مستمر دارند
شمس: چند درصد از مراجعین برای اهدای خون به صورت مستمر در این کار خیرخواهانه شرکت دارند؟
رسولی: حدود نیمی از اهداکنندگان خون ما مستمر هستند. اهداکنندگان مستمر خون شامل افرادی با سابقه حداقل دو بار اهدای خون در سال هستند.
اهداکنندگان خون به دلیل اینکه به طور مستمر خون اهدا می‌کنند و بیش از افراد دیگر مراقب سلامتی خود هستند از سالمترین افراد محسوب می‌شوند و ضریب سلامت خون در آنها نیز بیشتر است و همیشه هم یاری گر سازمان انتقال خون و نجات دهنده جان بیماران هستند.
یک مرکز اهدای پلاکت به روش آفرزیس در شهر تبریز داریم/ سالی ۲۴ بار یک فرد می‌تواند پلاکت اهدا کند
شمس: در سطح استان آذربایجان‌شرقی مرکز اهدای پلاکت داریم؟
رسولی: یک مرکز اهدای پلاکت به روش آفرزیس در شهر تبریز داریم که در مرکز مسجد کبود واقع است. مراجعه کننده‌های خیلی خوب و ایثارگری در این بخش داریم، چراکه هر بار مراجعه حدود ۳ ساعت وقتشان را می‌گیرد.
روش کار به این شکل است که، چنانچه سابقه اهدای قبلی داشته باشند، یک نمونه گرفته می‌شود که پلاکت و اندکس‌های خونی‌‍شان اندازه‌گیری و شمارش شود، اگر شرایط مهیا بود، اسامی بر اساس گروه خونی ثبت می‌شود، درخواست بیمارستانی که می‌آید، هر کدام که فرصت داشتند می‌توانند مراجعه کنند.
در طول سال ۲۴ بار یک فرد می‌تواند پلاکت اهدا کند.
شمس: آماری از تعداد بیماران دیالیزی، هموفیلی و تالاسمی که نیاز به خون دارند، دارید؟
رسولی: طبق آخرین آماری که در دست ماست، ۱۶۸۴ مورد بیمار دیالیزی، ۴۹۷ بیمار هموفیلی و ۱۲۵ مورد تالاسمی در سطح استان داریم.
شمس: آماری از ضایعات خون دارید؟
رسولی: ما در ضایعات خون جزو استان‌های نمونه کشوری هستیم، خونی که گرفته می‌شود طی یک پروسه‌ای به فرآورده‌های خونی تبدیل می‌شود، یک تعدادشان ممکن است در آزمایش مشکل داشته باشند و مجبور هستیم که از رده خارج کنیم.
۲.۵ درصد از خون‌های گرفته شده را از رده خارج می‌کنیم، که جزو ایده‌آل‌ترین است.
کمبود امکانات و تجهیزات نداریم/ کمبود فضای ساختمانی داریم!
شمس: امکانات و تجهیزاتی که دارید، بخصوص در واحدهای سیار، کفاف فعالیت‌هایتان را می‌دهد؟
رسولی: یک اتوبوس مجهز و فعال داریم، بعضی از شهرستان‌ها که تعداد اهداکننده زیاد باشد تیم سیار کامل می‌فرستیم. بعضی جاها که اهدا کننده کم باشد، اتوبوس می‌فرستیم،
بعضی استان‌ها همین یک اتوبوس را هم ندارند!
هر روز بجز روزهای تعطیل به شرکت‌ها، شهرستان‌ها و کارخانه‌ها تیم سیار می‌فرستیم.
کمبودی در بحث امکانات و تجهیزات نداریم، با حداکثر توان کار می‌کنیم. فقط باید از نظر فضا و نیرو تقویت شویم.
ما یک ساختمانی در ساری زمی داریم، حدودا ۷۲ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است که تحویل دانشگاه علوم پزشکی است. در سفر ریاست جمهوری هم ۴۰ میلیارد اعتبار برای تکمیل این ساختمان تخصیص داده شد، که نصف این مبلغ هم تا امروز به استان داده شده است. انتظار داریم دانشگاه علوم پزشکی زودتر این ساختمان را تکمیل و به ما تحویل دهد.
فعالیت مراکز انتقال خون استان در ایام نوروز
شمس: نحوه فعالیت اداره کل و مراکز خون گیری در ایام عید نوروز و ماه رمضان چگونه است؟
رسولی: تبریز مرکز ریفرال شمال غرب است و باید همیشه فعال باشیم، در ایام عید نوروز و ماه رمضان نیز فعال هستیم که جزئیات و ساعت فعالیت‌ها طی اطلاعیه‌ای اطلاع رسانی خواهد شد.
شمس: و اما سخن پایانی؟
رسولی: از همه مردم که سلامت و واجد شرایط اهدای خون هستند خصوصاً بانوان و جوانان دعوت می‌کنم تا اهدای خون را در برنامه زندگی خود قرار دهند و شاهد برکت این کار خیر در زندگی خود و هموطنانشان باشند.
مردم شریف تبریز نشان داده‌اند همیشه و در لحظه‌های سخت، یاری‌رسان بیماران نیازمند به خون بوده‌اند و این بار هم امیدواریم در ایام عید نوروز و ماه مبارک رمضان، شاهد مشارکت پر شور و مسئولیت‌پذیرانه مردم به ویژه جوانان برای انجام این کار نجات‌بخش و انسان‌دوستانه باشیم.
گفت‌وگو از میلاد نوروزی
انتهای پیام /
