فرهنگی شمس: تاریخ سینما بیشتر از ۱۵۰ سال قدمت ندارد اما در همین عمر کوتاه توانسته به صنعتی پولساز تبدیل شود که گفته میشود بعد از معامله و قاچاق مواد مخدر و صنعت گردشگری بیشترین گردش مالی را در جهان داراست. هالیوود نماد صنعت سینما در دنیاست که توانسته به عنوان لیدری برای تمام فیلمسازان جهان هدفگذاری از صنعت سینما را انجام دهد و فیلمسازان را به سمت و سویی که دوست دارد سوق دهد.
سینمای ایران نیز از استهاله هالیوود در امان نمانده و طی سالهای گذشته بیشتر در مسیر هالیوودیسم قدم گذاشته و فیلم سازان سعی کردهاند تا به تاسی از فیلمسازان هالیوودی جذب مخاطب کنند. گاهی حتی فیلمسازان ارزشی نیز از این تهدید مصون نماندهاند و برخی از فیلمهای آنان نیز رنگ و بوی دین گریزی را گرفته است. اما آنچه که در یک دهه گذشته بیشتر سینمای ایران را با خود درگیر کرده است، افت کیفیت فیلمها بوده اگرچه که رشد مخاطبان سینما را نیز طی همین دوره نمیتوان نادیده گرفت.
آماری که فروش سینما در سالهای ۹۵، ۹۶ و ۹۷ دارد نشان میدهد با چشمپوشی ازماههایی مانند شهریور ماه با گذشت زمان مخاطبان سینما افزایش یافته و فروش سینماها نیز بیشتر شده است اما همین موضوع نیز دلیلی برای رشد فیلمهای اغلب طنز و گاهی طنز سطحی شده در حالی که فیلمهای پرمحتوا اما خالی از طنز نظر مخاطبان را به خود جلب نکردهاند.
آمار فروش فروردین ماه سینمای ایران بیش از ۴۰ میلیارد است در حالیکه این فروش در فروردین سال ۹۵ اندکی بیش از ۲۰ میلیارد تومان بوده که نشان دهنده جریان عظیم پول در این صنعت میباشد؛ چیزی که در تمام دنیا رایج است.
مقایسه آماری فروش ماهیانه سینمای ایران (رنگ آبی سال ۹۷، رنگ مشکی سال ۹۶ و رنگ سبز سال ۹۵)
رشد فیلمهای طنز خوب یا بد؟
اگرچه آمار فروش فیلمها در سالهای گذشته رشد مطلوبی داشته است اما باید اذعان کرد که این رشد به دلیل ساخت فیلمها عمدتا طنز و کمدی بوده است و سهم فیلمهایی در ژانر اجتماعی، وحشت، دفاع مقدس و… در این میان ناچیز بوده است. فیلمهای کمدی در تمام دنیا مورد توجه مخاطبان قرار دارد و نمیتوان کتمان کرد که بخشی از تبدیل شدن صنعت سینما به یک غول پولساز مدیون همین فیلمها کمدی است اما نباید سهم فیلمهایی که در ژانر وحشت و یا اجتماعی دارند را نادیده گرفت در حالیکه در سینمای ایران تقریبا آثار طنز پردهها را قبضه کردهاند.
آمار فروش فیلمهای روی پرده در سال ۹۸ نشان میدهد که از شش فیلم پرفروش سینماها ژنج فیلم به ژانر کمدی تعلق داشتند و تنها فیلم غیر کمدی یعنی “متری شش و نیم” به دلیل توجه در جشنواره فیلم فجر بخت بلندی برای جذب مخاطب داشته است.
جالب است که در میان همین فیلمهای پرفروش فیلمی مانند رحمان ۱۴۰۰ نیز دیده میشود که به دلیل صحنهها و شوخیهای نامناسب با اعتراض مخاطبان سینما از پرده سینماها برداشته شد اما در همان زمان کوتاه فروش ۲۲ میلیاردی را تجربه کرد! موضوعی که نشان میدهد طی یک دهه اخیر ذائقه سازی مخاطبان انجام شده و فیلمسازان نیز به سمت همین فیلمها برای ساخت جذب میشوند.
جذب مخاطب برای سینما و درآمدزایی از این صنعت به هر شکل ممکن اگرچه طی یک دهه گذشته بیشتر مورد توجه بوده است اما باید توجه داشت که این روند کمدیسازی سینما در طول زمان ضربه جبران ناپذیری بر پیکره سینما خواهد زد و سینمای ایران را از فیلمهای پرمحتوا و ارزشی خالی خواهد کرد تا مانند برخی سالهای گذشته فیلمهای سیاهنمایی از وضعیت ایران به عنوان نماینده سینمای کشورمان در جشنوارههای بین المللی حضور داشته باشند.
- نویسنده : فرناز پورعباس