اجتماعی شمس: در راستای اخذ پاسخ سوالات و انتقادات مردمی گفت‌وگویی صمیمی و صریح با دکتر علیرضا صادقپور، رئیس هیئت مدیره سازمان نظام پزشکی تبریز داشتیم که در آن به موضوعاتی همچون اخذ ویزیت مازاد بر نرخ مصوب و زیرمیزی گرفتن توسط عده‌ای از پزشکان، فرار مالیاتی، معضل پزشک‌نماها، حجم تخلفات و شکایات از جامعه پزشکی پرداخته شد.
متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
در هر صنف و شغلی افراد متخلف داریم/ با حساسیت ویژه موضوع اخذ وجه مازاد بر تعرفه را پیگیری می‌کنیم
اقدام سازمان نظام پزشکی در برابر اخذ وجه مازاد بر تعرفه درمان توسط عده‌ای از پزشکان چگونه است؟
دکتر صادقپور: افراد متخلف در هر صنفی هستند و این مسئله غیرقابل کتمان است. پزشکان از کره دیگری که نیامده‌اند، از همین مردم و از همین فرهنگ نشأت می‌گیرند. ممکن است یک تعدادی به انحاء مختلف مقررات را رعایت نکنند که در این خصوص، ضوابط و روش برخورد پیشبینی شده است.
لازم است در همین ابتدا نحوه برخورد با تخلفات را توضیح دهم:
در خصوص جامعه پزشکی، وظیفه نظارت و بررسی، یک وظیفه مشترک بین معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی و سازمان نظام پزشکی است.
در قسمت مدیریت نظارت معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تیم‌های نظارتی تشکیل شده و این‌ها از مراکز مختلف بازدید می‌کنند و اگر مورد تخلفی باشد، در کمیسیون‌های مربوطه از جمله کمیسیون نظارت بر تعرفه و کمیسیون ماده ۱۱ که مربوط به تخلفات پزشکی و بهداشتی است، مطرح می‌کنند.
در این کمیسیون‌ها، شخصیت حقوقی رئیس و دادستان نظام پزشکی هم حضور دارند.
پیدا کردن تخلف به دو روش است. روش فعال یعنی بازدید و نظارت به‌شکل حضوری و میدانی، روش غیرفعال هم یعنی یک گزارش یا شکایتی از سمت یک فرد مطرح شود تا بررسی کنیم.
نظام پزشکی قدرت اجرایی آنچنان بالایی ندارد، ما همیشه در کنار نهادهای اجرایی مشارکت داریم و هم از حقوق عامه مردم دفاع می‌کنیم و هم از حق و حقوق صنفی که نماینده‌شان هستیم.
از قدیم برنامه و روال کاری نظام پزشکی برخورد به‌صورت غیرفعال بوده است، یعنی با مواردی که به‌صورت شکایت واصل می‌شوند، برخورد قانونی انجام می‌گرفت. هیئت مدیره جدید سازمان که از مرداد سال گذشته شروع به‌کار کرده، با تقویت معاونت فنی و نظارت ترتیبی اتخاذ کرده که برخورد و نظارت به‌صورت میدانی هم داشته باشیم. یعنی ما هم از کارمندان سازمان تیم‌های نظارتی را تشکیل دادیم تا در مشارکت با معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز از مراکز بازدیدهایی را داشته باشند و گزارشات‌شان را جهت برخورد به کمیسیون‌ها بیاورند.
در خصوص سوال شما، یکی از مسائلی که اغلب از سمت خدمت گیرنده شکایت می‌شود، تعرفهست. سیاست سازمان نظام پزشکی در بحث تخلفات کاملاً شفاف است. تا قبل از تصویب و ابلاغ تعرفه‌های پزشکی سال جدید هم ما و هم نظام پزشکی تمام شهرها تلاش می‌کردیم تا بتوانیم تعرفه‌ها را به سمت واقعی شدن ببریم، ولی این تا زمانی بود که تصویب نشده بود. وقتی تصویب شد و ابلاغ شد، ملاک برای ما قانون است و در این قانون هم هیچ تبصره‌ای در نظر گرفته نشده که مثلاً پزشک میتواند برای مالیات ۱۰ درصد بیشتر دریافت کند. این مسائل اگر اتفاق بیوفتد، قطعا تخلف است و برخورد قانونی انجام خواهد گرفت. ما به ضرس قاطع بر روی موضع خودمان و روی قانون پافشاری می‌کنیم و هیچ تبعیضی در این خصوص برای هیچکس قائل نیستیم.
البته باید اشاره کنم که در تبریز عدم رعایت تعرفه به مراتب کمتر از تهران است، در تهران عده‌ای از همکاران تعرفه‌های بسیار بالایی می‌گیرند.
پزشک‌نماها یک مشکل مزمن چندین ساله است/ مردم حتماً از سامانه جستجوی پزشک و در کمتر از یک دقیقه استعلام بگیرند
در استان آذربایجان‌شرقی هم با معضل پزشک‌نماها مواجه هستیم؟ اگر بله، چه پیگیری‌ها و برخوردهایی انجام گرفته؟
دکتر صادقپور: این یک مشکل مزمن چندین ساله در سطح کشور است. از سال ۸۷ تا ۹۰ که من معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی بودم، با این مسائل درگیر بودیم و از همان زمان هم تیم‌های نظارتی چنین مواردی را شناسایی می‌کردند و به مراجع قضایی معرفی می‌کردیم.
معضل پزشک‌نماها بحث روز سازمان نظام پزشکی است. این موضوع را با حساسیت ویژه پیگیری می‌کنیم. در استان ما افرادی هستند که در حوزه‌های زیبایی فعالیت دارند و کارهای مراقبت پوستی انجام می‌دهند که فاقد صلاحیت فعالیت در این حوزه هستند. در قانون گفته شده یک پزشک دارای پروانه فعالیت که دوره‌های قانونی را گذرانده و مدارک لازم را اخذ کرده میتواند فعالیت کند، اما الآن مواردی را داریم که فردی با لیسانس ادبیات کاشت مو انجام می‌دهد!
در این زمینه باید به این نکته توجه داشت که اکثر قوانین و جرایم ما مربوط به چندین سال قبل هستند و دیگر آن بازدارندگی گذشته را ندارند. جریمه‌ای می‌کنند که جلوی تخلف را نمی‌گیرد.
افرادی که پزشک‌نما هستند و فاقد صلاحیت و تخصص هستند را یکی دو میلیون تومان جریمه می‌کنند و او مجدداً کارش را به یک نحو دیگر شروع می‌کند. این مسئله در بحث دندان پزشکی هم به‌وفور دیده می‌شود.
در این خصوص تمام مسئولین باید پای کار باشند که متأسفانه در سطح استان ما آنچنان حساسیتی در برخورد با این موضوع دیده نمی‌شود.
جدا از این موضوع، با توجه به تکالیفی که قانونگذار بر عهده سازمان نظام پزشکی گذاشته است، تدوین دستورالعمل نحوه اطلاع رسانی تبلیغات پزشکی و سلامت و همچنین صدور مجوز تبلیغات در تمامی فضاها و صفحات مجازی، تبلیغات در سطح شهر، تبلیغات در رسانه‌های مکتوب و صوتی و تصویری و نیز نظارت بر حسن اجرا و پایش آن از وظایف ذاتی سازمان نظام پزشکی و تخطی از آن میتواند پیگرد قانونی داشته باشد. کمیته ساماندهی تبلیغات نظام پزشکی تبریز هم علاوه بر برخورد قانونی با تبلیغات افراد فاقد صلاحیت و مداخله گر در امر خطیر درمان، تبلیغات فاقد مجوز همکاران را نیز رصد می‌کند. اما در این میان نهادهای دیگر همکاری لازم را ندارند.
از عموم مردم تقاضا می‌شود بدون استعلام از سامانه جستجوی پزشک سازمان به آدرس اینترنتی membersearch.irimc.org و اطمینان از این که فرد مورد نظر به‌واقع عضوی از جامعه پزشکی است و مدرکی که ادعا دارد را در اختیار دارد، اقدام به وصلت و ایجاد آشنایی و پرداخت هزینه یا واریز مبالغ مالی به حساب این اشخاص نکنند.
دریافتی‌های غیرمتعارف را باید ریشه‌یابی کرد و به‌دنبال حل آن بود، نباید صورت مسئله را پاک کرد/ تعرفه‌ها واقعی و کارشناسی شده نیست!
در میان پزشکان، دریافت‌های غیر متعارف یا به‌اصطلاح زیرمیزی بگیر داریم؟ اگر بله، علت این موضوع و برخوردی که قانون پیشبینی کرده، چیست؟
دکتر صادقپور: طبق مقررات قطعا دریافتی‌های غیر متعارف تخلف است و ما هر ماه تعدادی را داریم که به تعزیرات معرفی می‌کنیم، اما اگر کمی تخصصی‌تر و ریزتر به قضیه نگاه کنیم و به‌دنبال ریشه‌یابی و حل موضوع باشیم، عدم رعایت تعرفه ریشه و یک سری علل منطقی دارد.
یعنی وقتی تعرفه‌ای تعیین می‌شود، شامل چندین قسمت مختلف است. یکی از این قسمت‌ها، دستمزد است. وقتی تعرفه واقعی که بر اساس آیتم‌های کارشناسی توسط شورای عالی نظام پزشکی مشخص شد ولی تصویب نشد، مثلا ۱۰ تومان مشخص شده بود ولی ۳ تومانش را تصویب کردند، قطعاً قسمت خالی از یک جایی خودش را نشان می‌دهد.
وقتی یک پزشک در بخش خصوصی، مطبش کرایه‌ای باشد، هزینه‌های جاری را متحمل شود، اگر در هر شیفت ۲۰ بیمار داشته باشد، شاید هزینه‌های ورودی و خروجیش سر به سر بشود ولی اگر ۱۰ بیمار داشته باشد، باید ضرر بدهد.
وقتی تعرفه واقعی نباشد، مسلماً یا باید مطب ورشکسته شود، یا هزینه اضافی بگیرد تا بتواند سرپا بماند. به‌همین خاطر می‌گوییم واقعی نبودن تعرفه، یکی از علل زمینه‌ساز عدم رعایت تعرفه است.
در مورد عمل‌های جراحی هم در تمامی رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی نه‌تنها یک نفر، بلکه افراد مختلفی در بیمارستان‌های دانشگاهی و دولتی هستند که با تعرفه دولتی ارائه خدمت می‌کنند.
برای یک بیمار هیچ اجباری نیست که برای جراحی به بخش خصوصی یا حتماً یک پزشک خاص مراجعه کند، معادل همان، با همان مهارت و تخصص در بیمارستان دولتی داریم که می‌توانند مراجعه کنند و با یک هزینه کم خدمت بگیرند.
وقتی افراد متمرکز می‌شوند بر روی یک پزشک که به هر علتی که اغلب معروف به تخصص و مهارت بالا است، خود به خود بازار سیاه ایجاد می‌شود. آن پزشک وقتی می‌بیند زمانی‌که هزینه این عمل برای مثال ۱۰۰ تومان است، اگر بگوید ۱۲۰ تومان باز هم بیمار هست، ۱۵۰ تومان بگیرد باز هم بیمار می‌آید، طبیعتاً این سبب بروز مشکلاتی می‌شود، در حالی‌که هیچ لزومی به این کار نیست.
اگر واقعاً مهارت و تخصص متفاوت است، باید این تفاوت در تعرفه هم لحاظ شود. اینکه ما بگوییم در یک عمل، مهارت و تخصص پزشکی که ۲۰ سال سابقه کار در این عرصه دارد با آن پزشکی که یک سال است فارغ التحصیل شده تفاوت دارد، این باید در تعرفه قانونی آن هم دیده شود.
ما عمل‌هایی داریم که سخت هستند، کسی قبول نمی‌کند که انجام دهد، زمانی‌که در تعرفه‌ها آیتم‌های منطقی در نظر گرفته نشود، پزشکان زبده و ماهر که تبحر دارند هم این عمل‌هارا قبول نمی‌کنند و بیمار به تهران یا جاهای دیگر سوق داده می‌شود. در این میان تنها کسی که بیشتر متضرر می‌شود، بیمار است.
از پزشکان مالیات‌های کمرشکن می‌گیرند/ تورم و گرانی برای پزشکان هم هست، اما تعرفه‌های ما نسبت به گذشته کمتر شده است!
بحث فرار مالیاتی با اخذ پول نقد و یا اخذ مالیات از بیمار این روزها زیاد مطرح می‌شود، در این زمینه سازمان نظام پزشکی متولی است، چه برخوردهایی انجام می‌گیرد؟
دکتر صادقپور: تقریبا تمام جامعه پزشکی به پرداخت مالیات سنگین و غیرمنصفانه معترض هستند، پزشکان به دلیل مسئولیت اخلاقی، مدنی و حقوقی تمام بیماران را حتی در شرایط سختی چون کووید۱۹ ویزیت کرده‌اند، اما در عوض این خوش‌خدمتی از آن‌ها مالیات سنگین غیرمنصفانه اخذ می‌شود. از امسال مالیات پزشکان حداقل ۳ برابر گذشته شده است. در گذشته ۱۰ درصد مالیات می‌گرفتند، اما امسال تقریباً ۳۰ الی ۳۵ درصد از درآمد یک پزشک مالیات گرفته می‌شود که واقعاً کمرشکن است.
در تمامی شغل‌ها اینطور هست که مبالغ کوچک را از پوز استفاده می‌کنند و برای مبالغ بزرگ شماره کارت می‌دهند تا کارت به کارت کنند. اما در پزشکی اینطور نیست.
با این شرایط در بخش خصوصی که تمامی هزینه‌ها با خود پزشک است، سر پا بودن و فعالیت کردن واقعا سخت و دشوار است.
در نظام تحول سلامت تعرفه بیهوشی یک جراحی آپاندیس در بیمارستان خصوصی ۹۰۰ هزار تومان بود و جراح یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان دستمزد می‌گرفت. الآن تورم و گرانی روز به روز بیشتر می‌شود، اما این تعرفه کمتر شده و تعرفه بیهوشی حدود ۲۰۰ هزار تومان شده است.
نرخ دیه ۶۰۰ میلیون تومان است، در موارد اندکی که در یک عمل جراحی عارضه ناخواسته‌ای رخ می‌دهد، تا ۴ برابر نرخ دیه پزشک را جریمه می‌کنند. بیمه مسئولیت هم یک بخش را پوشش می‌دهد و بقیه را باید خود پزشک نقدا پرداخت کند.
این‌ها همه مصائب و مشکلاتی است که یک پزشک با آن درگیر است و در مواردی باعث ایجاد مشکلات و بروز تخلفاتی می‌شود.
پزشک نجومی بگیر در تبریز به تعداد انگشتان دست هم نیست!/ پزشک نجومی بگیر بیشتر مصرف انتخاباتی دارد!
در تبریز پزشک نجومی بگیر داریم؟
دکتر صادقپور: در شهر ما به‌قطع و یقین این عده از پزشکان انگشت شمار هستند. ما علاوه بر راهکار قانونی که پیشبینی شده و انجام می‌دهیم، جلسه خودمانی برگزار می‌کنیم و با این همکاران صحبت می‌کنیم که این پول برای بیماران سنگین است و به آن‌ها فشار می‌آورد.
البته این قضیه یک مصرف انتخاباتی هم داشت، یکی از نمایندگان مجلس بیان کرده بودند که پزشکی کارانه ۵۰۰ میلیون تومانی دریافت می‌کند، ما خیلی مشتاق شدیم ببینیم چه کسی کارانه ۵۰۰ میلیونی دریافت می‌کند که به هیچ نتیجه‌ای نرسیدیم و کسی را پیدا نکردیم.
پزشکان ما را شکار می‌کنند/ سه هزار خروج از کشور، تنها در یک سال!
انگیزه پزشکان از مهاجرت چیست و اگر آماری دارید، بفرمایید.
دکتر صادقپور: بحث مهاجرت پزشکان موضوع جدیدی نیست و از قدیم بوده، اما به دلایل متعدد از جمله دلایل اقتصادی که هم تعرفه‌هایمان واقعی نیست و هم متناسب با شرایط کلی اقتصاد جامعه، نسبت به سال‌های قبل کاهش یافته است، این موضوع مطرح است.
در عین حال جاذبه‌ها در کشورهای اطراف به دلیل سطح اقتصادی ما خیلی بیشتر شده است. بنابراین هم جاذبه‌های کشورهای دیگر قوی‌تر شده و هم در داخل وضعیت نسبت به سال‌های قبل به لحاظ بازار کار نامطلوب‌تر شده است. بر این اساس شتاب مهاجرتی که قدیم بوده، بیشتر شده است.
ما در حوزه پزشکی حرفی برای گفتن داریم و به‌همین خاطر است که دانشگاه‌های معتبر دنیا برای جذب نخبه‌ها و پزشکان ما تور می‌اندازند. در سال گذشته حداقل سه هزار پزشک کشور را ترک کرده‌اند و من اسم این را مهاجرت نمی‌گویم، بلکه پزشکان ما را شکار می‌کنند.
در ۴ ماهه امسال، از ۸۹ پرونده شکایت، ۳۳ کیفرخواست صادر شده است/ ۱۴ مورد در هیأت بدوی محکومیت گرفته‌اند
حجم تخلفات و شکایات از جامعه پزشکی چگونه است؟ سال گذشته چقدر شکایت داشتید و چقدر از این شکایت‌ها منجر به صدور کیفرخواست شده است؟ در ماهه ابتدایی امسال چطور؟
دکتر صادقپور: از فروردین ماه سال ۱۴۰۰ تا اتنهای سال، ۳۲۲ شکایت وارد هیات انتظامی سازمان نظام پزشکی شده است. از این تعداد، ۷۷ کیفرخواست صادر شده است. یعنی ما تشخیص داده‌ایم که تخلف و قصوری از سمت پزشک انجام گرفته و به هیأت بدوی می‌فرستیم تا بررسی نهایی و صدور رای انجام بگیرد.
برخی دیگر هم کیفرخواست صادر نمی‌شود و دادیار ما حکم برائت می‌دهد، ولی از آنجاییکه شاکی حق اعتراض دارد و می‌رود شکایت می‌کند، این پرونده برمی‌گردد به هیأت بدوی. از ۱۲۰ شکایتی که در هیأت بدوی بررسی شده بود، ۶۸ محکومیت داشته‌ایم. تعداد ۱۵۰ پرونده هم منع تعقیب خورده که البته قابل تجدید نظر است.
آمار امسال هم از ابتدای سال تا ۲۸ تیرماه، ۸۹ پرونده وارد دادسرای نظام پزشکی شده است که ۳۳ کیفرخواست صادر شده است و ۲۵ تای آن‌ها نیز قرار منع تعقیب خورده است. تعدادی‌شان هم در حال بررسی هستند. در هیأت بدوی هم از ابتدای امسال ۴۳ پرونده وارد شده که ۱۴ مورد منجر به محکومیت شده است.
بیشترین شکایت‌ها مربوط به ایجاد عارضه و هزینه بوده است!
بیشترین شکایت و سنگین‌ترین مجازات چه بوده؟
دکتر صادقپور: بیشترین شکایت امسال مربوط به ایجاد عارضه بوده است. ۲۰ شکایت هم در زمینه هزینه داشته‌ایم. تعدادی هم در خصوص برخوردهای اخلاقی بوده، مثلاً توهینی شده و یا سوء تفاهمی ایجاد شده که در کمیته اخلاق مطرح می‌کنیم.
سنگین‌ترین مجازات امسال هم ۳ ماه تعلیق پروانه فعالیت بوده است. سال‌های قبل ابطال پروانه فعالیت هم داشته‌ایم.
۹۹ درصد پزشکان ما از نسخه‌نویسی الکترونیکی استفاده می‌کنند/ نسخه‌نویسی کاغذی به‌ندرت است
نسخه‌نویسی الکترونیکی به چه شکل پیاده شده؟ آیا نواقصات و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد؟
دکتر صادقپور: در زمینه نسخه‌نویسی الکترونیکی، آن بخشی که مربوط به پزشکان بوده، تقریبا مستقر شده و ۹۹ درصد پزشکان از نسخه‌نویسی الکترونیکی استفاده می‌کنند و نسخه‌نویسی کاغذی به ندرت است.
اما از همان ابتدا یک سری مشکلات سراسری در سامانه داشتیم که کماکان وجود دارد. مثلاً در ساعت فعالیت مطب می‌بینید سامانه کند است و خوب کار نمی‌کند.
متولی صدور پروانه فعالیت کلینیک‌ها وزارت بهداشت است/ تزریق ژل و بوتاکس باید صرفاً توسط پزشک انجام بگیرد
متولی و مرجع صدور مجوز و نظارت بر انجام خدماتی مانند تزریق ژل و بوتاکس و برخی از جراحی‌های زیبایی در مطب‌ها کجاست؟
دکتر صادقپور: قانوناً انجام تزریق بوتاکس برای مقاصد پزشکی و زیبایی، صرفاً برای پزشکان دارای پروانه و با رعایت کلیه موازین و مقررات مرتبط امکان پذیر است، اما در صورت بروز عارضه باید جوابگو باشند.
همچنین باید توجه داشت که انجام خدماتی مانند تزریق ژل، فیلر، بوتاکس و خدمات لیزر باید حتما توسط پزشک انجام شود؛ زیرا یک اشتباه ساده و کوچک در تزریق میتواند باعث آسیب دیدگی افراد شود. یا حتی تا سالیان سال با هیچ روشی درمان نشود و آسیب‌های روانی نیز برای افراد به همراه داشته باشد.
عمل جراحی و کاشت مو طبق مصوبه وزارت بهداشت در مطب مجاز نیست و باید حتماً در کلینیک و طبق شرایط خاصی انجام بگیرد؛ متولی صدور مجوز کلینیک‌های زیبایی هم وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی است که این روزها هیچ نظارت و بازرسی در زمینه کلینیک‌های زیبایی انجام نمی‌دهند، الآن هر آرایشگاهی یک تابلو با عنوان کلینیک زیبایی زده است.
سخن پایانی؟
پزشکان فرشته نجات جان انسان‌ها و مصداق آیه شریفه «مَنْ قَتَلَ نَفْسَا بِغَیرِ نَفْسٍ أوفَسادٍ فِی الأَرضِ فَکانَّما قَتَلَ النَّاسَ جمیعاً» هستند و مردم نیز زحمات جامعه پزشکی دلسوز و مخلص را مشاهده می‌کنند، ما پزشکانی داریم که نه تنها حق ویزیت از بیمار اخذ نمی‌کنند بلکه به بیمار نیازمند کمک مالی می‌نمایند و همچنین با مراجعه به روستاها ویزیت رایگان انجام می‌دهند و همه ما قدردان آنان هستیم.
گفت‌وگو از: میلاد نوروزی
انتهای پیام /
