بودجه‌ای که دیگر برای آموزش و پرورش واریز نمی‌شود/ دردِ دل یک معلم تاکسیران با نماینده مجلس
بودجه‌ای که دیگر برای آموزش و پرورش واریز نمی‌شود/ دردِ دل یک معلم تاکسیران با نماینده مجلس
طبق اصل 30 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، « دولت موظف به تامین رایگان وسایل آموزشی و پرورشی مدارس دولتی تا پایان دوره متوسطه است».

اجتماعی شمس: رشد و تعالی هر جامعه و تمدنی متکی به آموزش و پرورش آن است، بسیاری از جوامع پیشرفته ای که اکنون در دنیا حرف اول را در سیاست، اقتصاد و فرهنگ و مسائل اجتماعی می زنند، به آموزش و پرورش نیروی آینده سازان خود بهاء داده اند.

در جامعه ای که معلم راه را نشان می دهد و آموزش و پرورش انسان هایی برای آینده ای بهتر تربیت می کند، تباهی نخواهد بود، با این حال در جامعه ای که اهمیت به آموزش و پرورش و سوادآموزی در اولویت دولتمردان نیست، قطعا اندک اندک رو به تباهی خواهد بود و جهالت زمانی پدیدار خواهد شد که ارزش آموزش و پرورش به یک تکه نان وابسته باشد و بودجه ای که باید برای رشد و تعالی انسان های فرهیخته تزریق شود، حذف شود.

بیانات رهبر انقلاب در خصوص اهمیت آموزش و پرورش

طبق بیانات رهبر معظم انقلاب، آموزش و پرورش؛ سنگ بناى آينده كشور آموزش و پرورش، سنگ بناى آينده كشور است. اگر مشكلاتى در زمينه‏هاى اخلاقى و رفتارى، علمى، اعتماد به نفس ملى و عمومى و در زمينه‏هاى گوناگون ديگر داريم، در ريشه‏كاوىِ اين‏ها به آموزش و پرورش مى‏رسيم. اگر آموزش و پرورش در يك كشور ارتقا پيدا بكند و اصلاح شود، در اقتصاد، سلامت و بهداشت، محيط زيست، مرگ و مير، بارورى، زيبايى و هنر، رفتارهاى گوناگون مردم در سطح جامعه با يكديگر و فراتر از همه اين‏ها، در دين، فلسفه و اخلاق تأثير خواهد گذاشت.

قانونی که دیگر نادیده گرفته می‌شود

چند سالی است که اصل سی قانون اساسی (:” دولت موظف است وسایل آموزش و پروش رایگان ر ا برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خود کفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد”.) دیگر اجرایی نمی شود و در حال حاضر در بسیاری از مدارس دولتی شهریه اجباری علی رغم انکار مسئولان آموزش و پرورش اخذ می شود.
دولت سرانه مدارس دولتی را واریز نمی کند، به نظر می رسد توجه به آموزش و پرورش دیگر اولویت دولتمردان نیست و اما چه اقدامی واجب تر از آموزش و تربیت آینده سازانی که آینده مملکت در دستان آنهاست.

در این بین ثبت نام در مدارس دولتی دغدغه ای برای والدین شده و همه ساله هنگام ثبت نام، مدیران در قالب كمك‌های مردمی پول‌هایی را از خانواده‌ها دریافت می‌كنند.

کمک های مردمی که در سال های قبل، اختیاری بوده و اکنون هیچ یک از والدین جرات نه گفتن ندارند، اخذ شهریه های گوناگون و سلیقه ای معضلی اساسی برای خانواده ها شده است و مبلغ این شهریه ها با توجه به درآمد خانواده ها تغییر می کند.

آموزش و پرورش بودجه‌ای ندارد

“آموزش و پرورش بودجه ای ندارد”، این تمام حرفی است که مدیران در پاسخ به اعتراض والدین در مقابل پرداختن نکردن شهریه می گویند، آموزش و پرورشی که به دست فراموشی سپرده می شود.
طبق گفته مدیران، میز و نیمكت‌های مدرسه باید نوسازی شود، وسایل گرمایشی و سرمایشی اضافه شده و مدرسه تعمیر شود اما آخر سال از هیچ كدام از این موارد هم خبری نیست.
این رویه نه تنها در هنگام ثبت نام بلكه چندین بار در سال برای خانواده‌ها تكرار می‌شود به ‌طوری كه این روزها اگر به ادارات كل آموزش و پرورش سری بزنیم با خانواده‌هایی مواجه می‌شویم كه از این روند مدارس شكایت می كنند.
با این حال آموزش و پرورش همچنان بر این امر اصرا می ورزد كه دریافت وجه به صورت اجباری ممنوع است.

انکار مسئولان آموزش و پرورش برای اخذ اجباری شهریه

*دریافت كمك به مدرسه اجباری نیست

طبق گفته مدیركل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، در قانون اساسی بر اساس ماده ۸، به طور عمومی تحصیل در مدارس تا مقطع دیپلم رایگان است، با توجه به اینكه برخی از پرداختی‌های آموزش و پرورش مانند سرانه آموزش به مدارس كم بوده و آموزش و پرورش به تنهایی قادر به حل مشكلات مدارس نیست به همین دلیل كمك های مردمی به صورت اختیاری براساس قانون شورای آموزش و پرورش دریافت می شود.

طبق گفته جعفر پاشایی، اخذ شهریه در مدارس دولتی اجباری نیست، شاید در برخی موارد بد سلیقگی از سوی مدیران مدارس انجام شود ولی به محض اطلاع، حوزه‌های نظارتی مستقر در ستاد ثبت نام اداره كل آموزش و پرورش استان به صورت كامل در نواحی پنج گانه تبریز و شهرستان ها مستقر شده و نارسایی ها را پیگیری و حل می كنند.
حق اجبار برای دریافت هزینه به عنوان كمك در مدارس دولتی وجود ندارد، در مدارس خاصی مانند تیزهوشان و شاهد طبق مصوبات مبلغ تعیین شده‌ای از دانش آموزان دریافت می‌كنند ولی در مدارس عادی دولتی اجباری برای دریافت پول وجود ندارد و تنها حق بیمه، هزینه كتاب به ویژه در‌ مقطع ابتدایی اعمال می‌شود.

آنچه که در مدارس اتفاق می افتد،آیا از دید آموزش و پرورش پنهان است؟

“اخذ شهریه اجباری است، حتی اگر آموزش و پرورش آن را انکار کند، این حقیقت تلخی است که والدین کم درآمد با آن مواجه اند.” این سخنان یکی از والدینی که به تازگی دخترش را در یکی از مدارس دولتی تبریز آن هم با شهریه اجباری ثبت نام کرده است.

اعظم رحیم زاده می گوید: آن روزهای خوش ثبت نام و آموزش رایگان در ایران دیگر به تاریخ پیوست، امسال نیز مثل سال های گذشته دخترم را برای پایه ششم در یکی از مدارس دولتی ثبت نام کردم، البته مدیر مدرسه، خانم با انصافی بود و از وضعیت مالی خانواده ما خبر دارد و نسبت به سایرین شهریه کمتری اخذ کرد، البته هر چند تامین این مبلغ اجباری چندان هم برای ما راحت نبود.

لیلا جعفری ، یكی از والدین كه برای ثبت نام فرزند دخترش در پایه هفتم به مدرسه دخترانه دولتی در تبریز مراجعه كرده، درباره مشكلات ثبت نام می گوید: مدیران مدارس به صراحت می گویند اگر پول ندهید ثبت نام نمی كنیم و كمك هزینه ها سقفی ندارد بلكه بسته به توانایی والدین و شغل آنها مبلغی را پیشنهاد می كنند.

یکی دیگر از والدین می گوید: برای قشر كارمند دریافت كمك هزینه مدارس هنگام ثبت نام فشار زیادی به والدین وارد می كند.

احمد صادقی انتقاد می کند: مبالغی به عنوان کمک مدرسه اخذ می شود، اما آیا این کمک ها در خود مدرسه هزینه می شود، مدرسه ای که چندین سال است نیمکت هایش عوض نشده و مدرسه به سختی می تواند هزینه گاز و آب و برق را پرداخت کند، اینگونه والدین به مدرسه هم بدبین می شوند که این پول وقتی هزینه مدرسه نمی شود، به جیب چه کسانی واریز می شود.

درد های مزمن متوجه نظام آموزشی کشور

محمد اسماعیل سعیدی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در گفت و گو با شمس اظهار می کند: نظام آموزشی کشور اشکالاتی اساسی دارد که این ایراد ها تبدیل به درد های مزمن شده است، علی رغم اینکه طبق قانون اساسی، آموزش و پرورش باید برای دانش آموزان رایگان باشد، طی سال های اخیر، سرانه مدارس از سوی دولت واریز نمی شود و این امر مدارس دولتی را با مشکلات زیادی مواجه کرده و مدارس برای تامین هزینه های عمومی و جاری، دچار مشکل شده اند.

وی اعلام می کند: اخذ شهریه های اجباری از خانواده ها و واریز نشدن سرانه مدارس، درد مزمنی است که به جان آموزش و پرورش افتاده است.

وی تصریح کرد: در خود مجلس نیز، وزیر پیشنهادی(حاجی میرزایی) برای وزارت آموزش و پرورش پشنهاد کرده ایم، تا با انتخاب وی، مشکلات این حوزه مرتفع شود.
سعیدی با بیان اینکه اندک بودجه ای که در اختیار آموزش و پرورش قرار می گیرد، تنها کفاف حق و حقوق فرهنگیان را می دهد، اظهار می کند: دستمزد فرهنگیان نیز بسیار ناچیز است و این قشر از درآمدهای پایین خود ناراضی اند، این معضل نیز به مقام و منزلت اجتماعی این قشر لطمه وارد می کند.

وی می گوید: زمانی که حقوق مناسبی در اختیار معلمان قرار نمی گیرد، به ناچار برای تامین هزینه های گزاف زندگی، به شغل دوم روی می آورند و ذهن انها خسته و فرسوده می شود.

دردِ دل یک معلم تاکسیران با نماینده مجلس

سعیدی می گوید: اخیرا در تهران زمانی که سوار یک تاکسی شدم، در گفت و گو با راننده تاکسی، متوجه شدم که شغل اصلی این راننده، معلمی است، او برای اینکه خرج و مخارج خود و همسر معلمش را تامین کند، به اجبار به شغل دوم رانندگی نیز روی آورده است.

نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس ادامه می دهد: طبق گفته این معلم راننده، او باید از صبح زود تا ظهر به مدرسه برود و از ظهر تا نصف شب رانندگی کند، این حجم از کار، تاثیر منفی بر روی زندگی این معلم زحمتکش گذاشته، چنین درآمدهای پایین، قطعا به شان و منزلت اجتماعی معلمان که چراغ راه ما هستند، لطمه وارد می کند.

وی تاکید می کند: دولت باید مسئله آموزش و پرورش را در اولویت قرار بدهد، به فرهنگیان نیز اهمیت بدهد، در کشورهایپیشرفته ای چون ژاپن، تمام تغییر و تحولات و پیشرفت ها از نظر فرهنگی متکی به آموزش و پرورش است و لذا برای اینکه در تمامی زمینه ها پیشرفت کنیم، باید به امر آموزش و پرورش اهمیت ویژه ای قائل شویم.

لازم به ذکر است طبق آمار و گزارش های منتشر شده در سایت های مجازی، تعداد کل دانش آموزان ژاپنی در سال تحصیلی جاری حدود نیم میلیون از تعداد دانش آموزان ایران کمتر است.این درحالیست که بودجه امسال آموزش و پرورش ژاپن ۱۶۵ میلیارد یورو بوده و بودجه امسال آموزش و پرورش ایران ۵.۲ میلیارد یورو است.

اگر آموزش و پرورش ژاپن را انسان زنده ای فرض کنیم که برای شادابی و مولد بودن به ۱۶۵ میلیارد یورو بودجه نیاز دارد، بودجه ۵.۲ میلیارد یورویی آموزش و پرورش ایران همان هزینه کفن و دفن این پدیده می شود.
از هر نظر که بنگریم، بودجه امسال آموزش و پرورش برای یک موجود زنده نیست.

  • نویسنده : المیرا جلیلی